346 PMEG(8)

346　PMEG(8)



8.2. Uzado de unu-nombro kaj multe-nombro 単数と複数の使用
8.2.1. Nombro cxe radikoj kaj kunmetajxoj語根と合成語における数
Radikoj (#37.1) per si mem ne esprimas nombron.
語根自体は数を表現しません。

Radiko povus montri jen unu aferon, jen plurajn aferon:
語根は単数のモノも、複数のモノも示し得ます。
okula=rilata al okulo aux okuloj
目の、視覚に関した＝単眼あるいは両眼に関する

okule=rilate al okulo aux okuloj
目に、目で＝単眼で、あるいは複眼で

okulkavo＝kavo de okulo
眼窩＝目の空洞

okulkuracisto＝kuracisto de okuloj
眼科医＝眼の医者

kolora＝havanta unu aux plurajn kolorojn
色の=１つ、あるいは複数の色を持っている

samideano＝ano de la sama ideo aux de la samaj ideoj
同一の、あるいは同じ思想群のメンバー

marteli＝bati per unu martelo aux per pluraj marteloj
ハンマーで打つ＝１本の槌で、あるいは複数の槌で打つ

libroverkado＝verkado de libro aux libroj
本の出版=1冊の、あるいは複数の本の出版

Oni do ne uzas J-finajxojn ene de kunmetitaj vortoj.
だから、合成語の中で語尾Jは使いません。

Oni ne diras: *okulojkuracisto*, *librojvendejo*, *sxipojhaveno*, *senharojigi* aux simile, sed okulkuracisto, librovendejo, sxiphaveno kaj senharigi, kvankam temas ja klare pri multe-nombraj signifoj: kuracisto de okuloj, vendejo de libroj, haveno por sxipoj, forigi harojn.
*okulojkuracisto*, *librojvendejo*, *sxipojhaveno*, *senharojigi*とは言わず、okulkuracisto眼科医, librovendejo本屋, sxiphaveno港 kaj senharigi脱毛する,と言います。複数の意味がハッキリしている場合には、kuracisto de okuloj両眼の医者, vendejo de libroj諸本の売店、 haveno por sxipoj船どものための港, forigi harojn毛髪を取り除く、と使います。

J-finijxo povas tamen aperi en kunskriboj kiel membroj-abonantoj (#25.3).
しかしmembroj-abonantoj定期購読者たち、のような場合には語尾Jが使われます。

Grupaj radikoj (#8.2.2) kiel FAMILI (aro da parencoj) kaj ARME (aro da soldatoj) montras cxiam multe-nombron de tio, el kio konsistas la grupo, sed ili ne per si mem montras, cxu estas unu aux pli ol unu tia grupo:
FAMILI（両親の集団）とARME（兵士の集団）のようなグループ語根は、その集団を構成しているのが常に複数であることを示していますが、それら自身は集団が１つか複数かを示していません：

familia＝rilata al familio aux familioj (rilata al unu aro da parencoj aux al pluraj aroj da parencoj)
家族の＝家族あるいは家族群に関する(両親の1組に関する、あるいは両親たちの複数集団に関する)

armea＝rilata al armeo aux armeoj (rilata al unu aro da soldatoj aux al pluraj aroj da soldatoj)
軍隊の＝軍隊あるいは軍隊群に関する(兵士らの1つの集団に関する、あるいは兵士らの複数集団に関する)


8.2.2
Nombro cxe O-vortoj 　O単語での数
Plej multaj O-vortoj estas nomoj de individuecaj aferoj, kiuj povas esti nombrataj.
多くのO単語は、数えられる個々の事象の名前です。

Povs esti unu aux pli multaj de la afero: tablo, domo, knabino, cevlo, vintro, metro, iro, preno.
単一あるいは多数のモノであり得ます：tablo机, domo家, knabino少女, cxevlo馬, vintro冬, metroメートル, iro行くこと, preno取ること

Kiam estas pli ol unu, oni aldonas la finajxon J: tabeloj, knabinoj, cxevaloj, vintroj, metroj, iroi, prenoj
2つ以上であれば語尾Jをつけます：tabeloj, knabinoj, cxevaloj, vintroj, metroj, iroi, prenoj。

Se alia vorto jam montras la multe-nomrecon, oni devas tamen uzi J: du domoj, tri domoj, multe da katoj, du kilogramoj da legomoj.
別の単語がすでに多数性を示しているときにも、語尾Jをつけます：du domoj２軒の家, tri domoj３軒の家, multe da katoj多くの猫, du kilogramoj da legomoj２kgの野菜.

Se oni anstatauxigas O-finajxon per apostrofo (#10), la unu-nombreco restas: okul’＝okulo (neniam okuloj)
語尾Oがもしアポストロフォで置き換えられていれば、単数性は保たれます：okul’＝okulo (決して okulojにはなりません)


Nenombreblaj O-vortoj 数量化されないO単語
Multaj O-vortoj estas nomoj de neindividuecaj aux substancecaj aferoj, kuj ne povas esti nombrataj.
数えられない、非個別的な名前の多くのO単語があります。

Oni ne parolas pri unu aux pluraj, sed pri pli aux malpli multe: akvo, lakto, rizo, metalo, sablo, muziko, venturado, atendado.
単数か複数か言えませんが、多かれ少なかれ多いモノです：akvo水, lakto乳, rizo米, metalo金属, sablo砂, muziko音楽, venturado腹, atendado待機.

Tiaj O-vortoj normale ne ricevas J-finijxon, cxar la distingo inter unu-nombro kaj multe-nombro estas fremda al ili.
こういうO単語には語尾Jをつけないのが普通です。単数と複数の区別が無関係だからです。

Sed iafoje oni parolas pri diversaj specoj de ia neindividueca afero.
しかし時には、ある個別的でないモノの多様な種類について語られます。

Tiam oni povas je bezono uzi J-finajxon:
その時には必要に応じて語尾Jを使うことができます。

metalo　→　metaloj＝pluraj specoj de metalo
金属→金属類＝金属の複数の種類

muziko → muzikoj＝pluraj specoj de muziko
音楽→音楽類=音楽の複数の種類

Hejme li regardas sin per dolcxaj bonegaj vinoj.
故郷で彼は自分を甘い絶好なワイン類とみなします。

Temas pli pluraj specoj de dolcxa vino.
甘いワインの複数の種類がテーマなっています。
5月7日